Bạn có bao giờ tự hỏi, Quy trình chế tác trang sức như thế nào ; đồ kim hoàn mỹ nghệ được làm ra như thế nào? Có phải người ta sử dụng những dụng cụ cầm tay để khoan phá; mài dũa khối vàng, bạc, đá quý để nên hình chiếc nhẫn, vòng tay?
Thực sự, để làm ra một sản phẩm cần qua khá nhiều công đoạn tỉ mẫn mà người xưa đã từng thực hiện. Chỉ có điều, ngày nay có nhiều máy móc hỗ trợ, chẳng hạn như; máy tạo mẫu in 3D trang sức, máy gia công kim hoàn,… .Cùng Goldkarat trình bày một cách tổng quát quy trình chế tác mẫu trang sức ; nữ trang nói chung, từ nhẫn, bông tai, vòng đến mặt dây chuyền, đồng hồ,… . Chứ không riêng một loại sản phẩm nào!
Mục lục
1. Quy trình chế tác trang sức – Giai đoạn tạo mẫu
Đây là giai đoạn đầu tiên trong quy trình và cũng là giai đoạn quan trọng nhất; công việc này là của phòng thiết kế tạo mẫu. Tại đây, những ý tưởng sơ khai nhất về một mẫu trang sức mới sẽ được hình thành. Các nhân viên thiết kế có thể phác thảo sản phẩm dựa trên những sản phẩm có sẵn ;hoặc tham khảo tài liệu từ các tạp chí hay tài liệu để mang lại cảm hứng, sáng tạo cho họ.
Thiết kế 3d bằng phần mềm chuyên dụng
Sau khi đã có ý tưởng, nhân viên thiết kế sẽ phác thảo 2D trên giấy (vẽ bằng tay và thường dùng bút chì để phác thảo ý tưởng ra giấy) và sau đó dựng hình 3D cho sản phẩm. Tuy nhiên, với những người có kinh nghiệm lâu năm; họ sẽ bỏ qua công đoạn vẽ 2D mà trực tiếp thiết kế 3D bằng những phần mềm chuyên dụng như; 3Ds Max, Rhinoceros, Artcam jewelsmith, Modela Player 4…
Sau khi hoàn thảnh bản dựng 3D cơ bản. Những mẫu này sẽ được đưa vào các chương trình render như; Vray, HyperShort để thực hiện công đoạn cẩn hột, gắn hột ngay trên mô hình 3D. Sau khi hoàn thành quy trình thiết kế, ta sẽ có được một mẫu trang sức giống y như thật dưới dạng 3D với tỷ lệ kích thước 100% mà nó sẽ hình thành.
Xem thêm: Tìm hiểu về những phần mềm thiết kế 3D chuyên dụng như 3Ds Max, Rhinoceros, Artcam jewelsmith, ,…
2. Quy trình chế tác trang sức – Giai đoạn tạo mẫu sáp
Các mẫu sáp được tạo có màu xanh ngọc hoặc xanh lá cây sậm màu. Bước tạo mẫu sáp có 3 cách thực hiện:
Cách 1:
là tạo mẫu sáp bằng tay. Người thợ sẽ sử dụng các công cụ cần thiết là dao với nhiều kích cỡ, lưỡi cưa, mũi kim, giũa, khoan nhỏ, máy tiện nhỏ… Cách này đòi hỏi người thợ phải có tay nghề cao, khéo léo, tỉ mỉ từng chút một.
Hình dáng các loại sáp: sáp khối và sáp hình trụ, cùng giấy nhám mịn loại từ 800 – 1500.
Bàn làm việc của thợ tạo mẫu sáp và một số dụng cụ cần thiết khác.
Cách 2:
Người thiết kế sẽ hoàn thành mẫu vẽ 3D trên máy tính, sao đó xuất sang cho máy tạo mẫu chạy tự động. Mày sẽ đưa ra một mẫu sáp hoàn chỉnh đúng chính xác hình dạng và kích thước đã có trên bản 3D. Kích thược khi cài đặt cho máy chạy tạo mẫu thường có sai số cộng trừ 3% so với kích thước của mẫu hoàn chỉnh.
Lúc đã hoàn chỉnh mẫu, mẫu sẽ được thợ làm nguội cho sạch hết những chi tiết thừa hay sáp còn dình lại (thường được gọi là bá vơ), và chỉnh sửa bằng các phương pháp hàn, giũa, cắt, gọt … để mẫu sáp đạt độ tinh tế và độ bóng cao nhất. Chúng phải trông như một mẫu trang sứ
Cách 3:
Sử dụng máy in 3D kim hoàn tạo ra mẫu từ file thiết kế 3D. Dòng máy phổ biến là Máy in 3D resin Việt Nam, và những máy in của Đức hoặc Ý,…
Ưu điểm của phương pháp in 3D là tốc độ và sự đồng nhất giữa các mẫu sản phẩm. Ngoài ra, chi phí gia công mẫu nữ trang bằng sáp hoặc vật liệu tương đương cũng rất rẻ!
3. Quy trình chế tác trang sức – Cắm cây thông, bơm sáp
Cắm cây thông là trước khi đem đúc các mẫu sáp nhỏ và to được cắm lần lượt từ trên xuống dưới đều nhau trên một ống rót cố định nằm trên một đế cao su. Người ta sẽ đem cây thông này (chưa gắn đế cao su) tính toán trọng lượng kim loại vàng hoặc bạc để đúc. Khi biết được trọng lượng kim loại cần đúc là bao nhiêu thì sẽ ghi lại để làm trọng lượng và giá cả.
Có một số sản phẩm cần gắn hột trước khi được đem đổ thạch cao vì gắn hột/đá trên sáp sẽ dễ dàng hơn so với khi gắn đá trên bán thành phẩm.
4. Quy trình chế tác trang sức – Đổ thạch cao
Cây thông sẽ được đặt bên trong chén nung, và chén nung sẽ được rót đầy thạch cao. Sau đó, thạch cao sẽ đông cứng lại và giữ cây thông (có gắn mẫu sáp) bên trong.
5. Quy trình chế tác trang sức – Đun chảy kim loại
Chén nung có chứa khuôn được đặt lên lò nung trong vài giờ cho đến khi cây thông (gắn mẫu sáp) bị đốt chảy, để lại hốc khuôn rỗng mang hình dạng của cây thông và mẫu sáp. Tiếp đó, kim loại được đun chảy để chuẩn bị đổ vào phần hốc khuôn trống này.
6. Quy trình chế tác trang sức – Đổ khuôn
Tại đây có một máy đổ khuôn trục dọc quay với tốc độ cực nhanh để tạo ra sức nén ly tâm đẩy vàng lỏng vào chén nung và làm đầy phần hốc khuôn.
7. Quy trình chế tác trang sức – Cắt thân cây thông ra khỏi sản phẩm thô
Sản phẩm thô được lấy ra khỏi chén nung, vẫn còn dính thạch cao và bị sạm ráp. Phần đúc mang hình cây thông được cắt ra khỏi sản phẩm nhẫn thô và công đoạn hoàn thành bắt đầu.
8. Quy trình chế tác trang sức – Hoàn thiện sản phẩm thô
Lúc này sản phẩm thô đã được cắt, gọt giũa và đánh bóng để hoàn chỉnh hình dạng của sản phẩm. Đây có thể là công đoạn cuối cùng trong một số quy trình trình chế tác trang sức, nhưng đối với một số sản phẩm vẫn cần một số công đoạn khác.
9. Quy trình chế tác trang sức – Gắn đá
Sau khi phần thân sản phẩm đã được làm xong, các công đoạn chi tiết hơn, như gắn đá và chạm khắc, tiếp tục được thực hiện. Ổ chấu được cắt và rèn để giữ viên đá/kim cương trên sản phẩm.
Xem thêm: cách phân biệt kim cương thật giả
10. Đánh bóng sản phẩm
Sau khi gắn đá xong xuôi, tiếp tục công đoạn đánh bóng cuối cùng. Trong công đoạn này, hệ thống máy có bánh quay tốc độ cao và một số chất được sử dụng để làm bóng trang sức.
11.Kiểm tra chất lượng
Mỗi sản phẩm được kiểm tra chất lượng chặt chẽ để đảm bảo độ chính xác và tay nghề chế tác hoàn hảo. Ở bước này, có thể tiến hành định giá cho trang sức.
Sản phẩm sau khi hoàn thiện
Sau khi trải qua quy trình chế tác và kiểm tra một cách nghiêm ngặt, một sản phẩm trang sức vàng bạc đã được ra đời và chờ đợi chủ nhân yêu quý tương lai.